avatar

Дударскі Клуб 2015: ствараем сьвята самі
Апублікавана у Рэпартажы

Традыцыя — гэта не захаваньне попелу, а разьдзіманьне вагню. І выдатны доказ таму — рух Дударскага клубу на Беларусі. У далёкім 2003 годзе суполка музыкаў і танцораў пачала зьбірацца ў Менскім парку і, зьмяніўшы некалькі месцаў дыслакацыі, апынулася на Ўсходзе. Так нарадзіўся славуты «Корч». Вечарыны кожную сераду набылі папулярнасьць ня толькі ў аматараў народнай культуры, але і ў нефармальных колах.

Сезон 2015 году распачаўся ў клубным фармаце. І першая вечарына Дударскага Клубу адбылася ў сераду 25 лютага ў гасьцінным Jack Club. Прыйшлі ня толькі дудары, але і музыкі іншых народных інструментаў, таму праграма папоўнілася танцамі з розных куткоў Эўропы. Сустракаліся сябры, калегі, па размовах было зразумела, што некаторыя ня бачылі адно аднаго некалькі год.

А восьмай гадзіне, пакуль народ яшчэ падцягваўся, на сцэне зьявіўся арганізатар вечарынаў і вядоўца Яўген Барышнікаў і прапанаваў крыху ўзбагаціць свае веды адносна беларускіх музычных інструментаў. Надоечы Яўген адзначаў, што Дударскі Клуб вырашыў сур’ёзна ўзяцца за якасьць аўдыторыі. На першы раз нас “пашкадавалі” і паказалі кавалак фільму Зьміцера Сасноўскага “Старыя інструменты Беларусі”. Дарэчы, сам Зьміцер Сасноўскі прыйсьці ня змог, а фільм апынуўся даволі цікавым. Я вырашыла пераглядзець поўную версію і прапаную шаноўнаму спадарству далучыцца.



Каб урачыста распачаць музычна-танцавальную частку, Яўген заклікаў усіх прысутных дудароў падняцца на сцэну і грымнуць “Зайграй мне, дударочку”. На прапанову лепш за ўсіх адгукнуўся гурт “Літы талер”. Пакуль музыкі наладжваліся, вядоўца ўзгадаў трапны анекдот: дудар 80 адсоткаў часу наладжваецца, а 20 — грае. Але прысутныя былі гатовыя чакаць колькі патрэбна, усё ж спецыфіка інструментаў патрабуе далікатнасьці.



Натуральна, сярод гасьцей вечарыны было шмат беларускіх музыкаў і людзей, якія ўнесьлі вялікі ўнёсак у адраджэньне нацыянальнай культуры. Адзін зь іх – Тодар Кашкурэвіч – музыка, этнакультуролаг, майстар, які сам вырабляе дуды, быў запрошаны на сцэну і крыху падзяліўся ўспамінамі, як адраджаўся дударскі рух у 80-я гады.

Калі на сцэну выйшаў Дзяніс Шматко зь медыевальнай фракцыі, танцоры ўжо былі гатовыя ісьці ў бой, і гэты запал пакрысе перадаваўся па ўсёй залі. І я, ня самы лепшы танцор, шчыра кажучы, вырашыла паддацца спакусе.

А Дзяніс Сухі прыйшоў са шведскай дудой сакпіпай, таму халера ведае, да якой фракцыі яго можна было аднесьці. Але добрай музыцы гэта не замінала.

Сяргей Чубрык таксама робіць дуды, і гэтым нельга не захапляцца. Якія ж залатыя рукі трэба мець, каб самому вырабляць усе дэталі і кампаненты досыць складаных інструментаў.

Сур’ёзны і ўрачысты настрой зьмяніўся вэрхалам, у добрым сэнсе слова, калі на сцэну выйшла частка гурта Hardwood на чале зь Філам зь кельтскай праграмай. Асабіста мне запомніўся турдыён.



Наступны дудар падрыхтаваў унікальны нумар: Стась Чавус выканаў два найгрышы з рарытэтнага запісу 1935 году дудара з Гарадоцкага раёну Віцебскай вобласьці Гаўрылы Слаўчыка. Паводле сьціплай заўвагі Яўгена Барышнікава, Стась – бадай што адзіны музыка, здольны выканаць гэтыя найгрышы. Менавіта так перад вачыма ажывае амаль што страчанае мінулае… Тым часам на танцпляцы стала шчыльна – зайгралі тру-Лявоніху.

Не абмінулі ўвагай і “ветэрана” дударскага руху Юрася Панкевіча (гурты PAWA, Testamentum Terrae), які прысьвяціў свой выступ таямнічай бландынке, бо так, аказваецца, павінен рабіць кожны дудар.

Пад гукі Drumul Draculi прысутныя переўвасабіліся ў сапраўдны сярэднявечны люд, танчылі, як апошні раз. Была і “Ойра”, і знакамітая гульня “Цяцерка”, падчас якой перацалавалі ўсіх ахвочых дзяўчат.

Што прыемна, далі магчымасьць выступіць і пачынаючым дударам. Дастаткова было толькі прыйсьці з інструментам і штосьці ўмець граць, каб дзьверы клубу расчыніліся гасьцінна і бескаштоўна.

Падчас мерапрыемства можна было назіраць пэўнае спаборніцтва паміж медыевальнай і этнаграфічнай фракцыяй. Мяркуючы па галасаваньні, магу сказаць, што на дадзены момант зь невялікім адрывам лідыруюць медыевальшчыкі. Апошнім акордам вечарыны стаў танец-гульня “Падушачка”. А дванаццатай гадзіне нават самыя трывалыя пачалі разыходзіцца.


Тым часам я падпільнавала некаторых удзельнікаў клубу, якія ахвотна падзяліліся ўражаньнямі ад вечарыны.

Яўген Барышнікаў, арганізатар:
Такія вечарыны – гэта магчымасьць нешта распавясьці сваім дзецям, маўляў, было такое, хадзіў я калісьці на Дударскі Клуб. Сёньня я больш-менш задаволены, прыйшлі музыкі, шмат каго я ня бачыў некалькі гадоў. Усе выказалі ахвоту працягваць такія імпрэзы. Гэта сяброўскае кола, якое даўно не сустракалася, бо не было нагоды. І мэта ў тым, каб ствараць такія нагоды штотыдзень, як мінімум да канца красавіка, каб людзі сустракаліся, камунікавалі, каб нараджаліся нейкія новыя праекты. Фармат вельмі адкрыты, гнуткі. Аднак калі людзі самі ня будуць ствараць сабе сьвята, то ніхто ня зможа гэта зрабіць. Паглядзім, як будзе далей...

Філ, гурт Hardwood:
Даволі прышпільнае месца – добры апарат, ёсьць прастора для танцаў, цэнтр гораду. Як будзе час, будзем прыходзіць граць. Нармалёва, першы блін атрымаўся ня комам.

Юрась Панкевіч, гурты PAWA, Testamentum Terrae:
Мне ўсё падабаецца. Два з паловай гады мы марудзілі, таму што шмат людзей нібыта пыталася, але канкрэтнай ініцыятывы не было. Але час прайшоў, усе засумавалі і вырашылі, трэба паспрабаваць. У асноўным, ідэя аднаўленьня такіх вечарынаў належыць Яўгену Барышнікаву. А мы па старой традыцыі падтрымалі.

Ад сябе магу дадаць, што мы, аўдыторыя, таксама шчыра падтрымліваем добрую ініцыятыву Яўгена і будзем працягваць папулярызацыю народных танцаў пад дуду, таму што даспадобы і таму што традыцыя — гэта не захаваньне попелу, а разьдзіманьне вагню.

Тэкст: Паліна Трохаўцава

0 каментароў

Каб пакінуць каментар